راهبردهای مدیریت منابع آبی در اقتصاد مقاومتی

راهبردهای مدیریت منابع آبی در اقتصاد مقاومتی

آب ودیگر هیچ

اگربه موضوع کاهش منابع آبی درکشور نگریسته شود خواهیم دید که خشکسالی طولانی مدت طوری شده است که بیشتردشت های کشور برای خشک شدن از یکدیگر سبقت می گیرند واز طرفی بحرانی بودن وضعیت آبهای زیرزمینی به گونه ای است که روزانه شاهد خشک شدن شماری از چاه های کشاورزی دربیشتر استان ها هستیم.

                             راهبردهای مدیریت منابع آبی در اقتصاد مقاومتی

آب ودیگر هیچ

سایتت جهاد اقتصادی/ محمد مجد^*؛اگربه موضوع کاهش منابع آبی درکشور نگریسته شود خواهیم دید که خشکسالی طولانی مدت طوری شده است که بیشتردشت های کشور برای خشک شدن از یکدیگر سبقت می گیرند واز طرفی بحرانی بودن وضعیت آبهای زیرزمینی به گونه ای است که روزانه شاهد خشک شدن شماری از چاه های کشاورزی دربیشتر استان ها هستیم.

بنا به گزارش معاون شرکت مدیریت منابع آب ایران: 90 درصد آب مصرفی و 60 درصد آبهای زیرزمینی کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود و تنها هفت تا هشت درصد آب تولیدی کشور در بخش شرب و همچنین یک تا دو درصد در بخش صنعت مصرف می شوند ¹

وقتی آمار بارندگی ایستگاه های باران‌سنجی وزارت نیرو را در  طی سال های 89تا 93 مورد مطالعه و بررسی قرار میدهیم ومجموع بارندگی هر ساله را محاسبه می نماییم شاهد آن هستیم که از سال 91 با کاهش بارندگی در کل کشورمواجه هستیم. که این کاهش نگران کننده بارندگی  باعث کاهش3درصدی ذخیره آبی پشت سد ها  گردیده است²  برای مثال مجموع بارندگی استان تهران (به علت آنکه  بیشترین جمعیت را در بین کل استان ها دارا میباشد) را طی سال های 89-93 در نمودار زیر نشان داده ایم. 

بخش کشاورزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور است، به‌طوری‌که حدودا 18 درصد تولید ناخالص ملی(GNP)، 25درصد اشتغال،25 درصد صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص میدهد. این بخش باید بیش از دیگر بخش ها مورد ارزیابی قرار گیرد.

سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) معتقد است برای تأمین مواد غذایی سه نفر در سال، یک هکتار زمین کشاورزی مورد نیاز است. بنابراین برای 70 میلیون جمعیت فعلی کشور، سطح زیرکشت آبی باید به میزان قابل توجهی افزایش یابد.که دراین صورت مصرف آب بیشتری را این بخش مطالبه می کند.

از مجموع 95 میلیارد متر مکعب آب استحصالی سالانه در ایران، بیش از 87 میلیارد مترمکعب آن در بخش کشاورزی برای آبیاری7 میلیون و 500 هزار هکتار سطح زیر کشت آبی شامل 6 میلیون و 300 هزار هکتار زمین زراعی و یک میلیون و 200 هزار هکتار باغ مصرف می‌شود. میزان مصرف آب برای آبیاری محصولات کشاورزی نیز در مقایسه با مقیاس‌های جهانی بسیار بالا است چرا که در حال حاضر بیش‌تر آبیاری به صورت غرقابی می باشد.

  طبق فرموده مقام معظم رهبری « مسئله‌ی مدیریت مصرف، یکی از ارکان اقتصاد مقاومتی است؛ یعنی مصرف متعادل و پرهیز از اسراف و تبذیر. هم دستگاه‌های دولتی، هم دستگاه‌های غیر دولتی، هم آحاد مردم و خانواده‌ها باید به این مسئله توجه کنند.» ³ با مشاهده این امار وارقام بیش از هرزمان دیگری نیازمند مدیریت مصرف در بخش کشاورزی  هستیم.

برای بهینه سازی و کاهش مصرف آب روش هایی را می توان به  کار گرفت  که در این نوشتار به صورت تیتر وار ودر یادداشت های بعدی به صورت مفصل تر  بیان میگردد

1- اصلاح الگوی کشت محصولات زراعی

2- انتخاب ارقام پرمحصول و با کارآیی بالا و ترویج کشت آن‌ها

3- اصلاح ژنتیکی گیاهان با استفاده از تکنیک‌های جدید (بیوتکنولوژی) و تولید ارقام با کارآیی

4- بررسی و تحقیق درباره‌ی آرایش کاشت گیاهان زراعی مختلف

5- استفاده و ترویج مدیریت تلفیقی آب آبیاری و کودهای شیمیایی

6-گسترش کشت ارقام با طول دوره‌ی رشد کوتاه و رشد اولیه‌ی سریع

ادامه دارد...

*محمد مجد دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق ^{علیه السلام}

پی نوشت:

 1. خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا)

2. خبرگزاری مهر

3. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای ^{مد‌ظله‌العالی}