در سال 1352 ایران در جهت خوش خدمتی به امریکا و اسرائیل به شکستن تحریم نفتی اعراب اقدام نمود و از قِبَل این امر به درآمد نفتی 10 برابری رسید و از اینجا توهم توسعه و پیشرفت با اتکا به امریکا و الگوی غربی توسعه در شاه کلید خورد.
پس از جنگ جهانی دوم، امریکا ایران را جهت دسترسی به منابع نفتی خاورمیانه، جلوگیری از توسعه طلبی کمونیزم و حمایت از اسرائیل مورد توجه قرار داد و لذا ایران تبدیل به ژاندارم منطقه برای امریکا شد.
نتیجه اقتصادی این امر، فروش میزان بسیار زیادی سلاح و مهمات به ایران بود، به گونه ای که ارتش ایران در آن مقطع، سلاح هایی را داشت که حتی ارتش امریکا نیز از آنان برخوردار نبود!
طبق آمار، میزان فروش تسلیحات نظامی امریکا به ایران، یک چهارم کل فروش سلاح امریکا به 83 کشور جهان بود! همچنین شاه به پیشنهاد امریکا، طرح اصلاحات ارضی را با هدف مالک کردن کشاورزان آغاز کرد اما تنها توانست 9 درصد کشاورزان را صاحب زمین نماید.
از طرف دیگر با سرریز درآمدهای نفتی به طبقه وابسته به شاه و طبقه شهری، توازن شهر و روستا بهم خورده و سیل مهاجرت از روستا به شهر آغاز گشت. اما عدم قدرت شهرها برای جذب روستائیان، منجر به حاشیه نشینی آنان و بروز مسائل عدیده ای گشت.
همچنین شاه با اتکا به منابع نفتی مدعی بود که ایران را به یکی از ده کشور صنعتی تبدیل می کند، اما ورود صنایع مونتاژی به ایران نتیجه ای جز فقر انبوه مردم روستا و شهر و افزایش درآمد اقلیتی سرمایه دار نداشت که این امر فاصله طبقاتی را در جامعه افزایش داد.
بازوهای رسانه ای و تبلیغاتی شاه نیز به طور شبانه روزی فرهنگ غربی را ترویج می دادند و مردم را به زندگی به شکل و شیوه امریکائیان ترغیب می کردند و فرهنگ و تفکر ملی را به سخره گرفته و آن را مانع رشد و توسعه معرفی می کردند. به مدد این تبلیغات، ذائقه فرهنگی مردم به سمت خرید کالاهای خارجی تغییر یافت و بازار مصرف بزرگی برای محصولات امریکایی نیز در ایران ایجاد شد.
در نتیجه در این مقطع، رابطه با امریکا از لحاظ اقتصادی، بدترین وضعیت ممکن برای ایران رقم زد، بدین صورت که منابع خام صادر می شد و درآمدهای بدست آمده از طریق خرید تسلیحات و کالاهای لوکس و صنایع مونتاژی با چند برابر افزایش دوباره به جیب امریکا برمی گشت و این امر درواقع همان وابستگی ساختاری و عدم تحقق رشد درون زاست.
