در زندگی بشر همواره ضرورت معاوضه وجود داشته است و مختص به دوره زمانی خاصی نمی‌باشد. چرا که قطعا هیچ فردی را نمی‌توان پیدا کرد که تمام مایحتاج زندگی خود را تولید بکند. پس در این صورت نیاز به معاوضه دارد. در زمان‌های سابق معاوضه کالا با کالا مرسوم‌تر بوده است، اما امروزه به‌دلیل گستره فضای فعالیت های اقتصادی و رشد زیاد جمعیت، دیگر امکان معامله کالا با کالا کمتر شده است و پول به عنوان وسیله ای که مبادلات را تسهیل می کند استفاده می شود. این موضوع امروزه در سراسر زندگی بشر جا افتاده است که پول یگانه وسیله برطرف کردن نیازهای فروشنده و خریدار است.
در فقه اسلامی به خرید و فروش یک جنس میان دو نفر بیع گفته می شود. در واقع بیع را این گونه تعریف می کنند: به مالکیت خریدار درآوردن یک شی مشخص در مقابل پرداخت پول یا جنس از طرف خریدار به فروشنده[1]. این کاری است که ما در طول زندگی روزمره به وفور در حال انجام آن هستیم. مثلا روزانه احتیاجات خوارکی خود را از مغازه ها و فروشگاه ها خریداری می کنیم. اما باید دانست که خود همین بیع که یک عقد مستقل است دارای احکامی است که نداستن آن موجبات کاستی را فراهم می آورد. در اینجا در مورد یکی از قواعدی که مختص به عقد بیع است صحبت می کنیم.
قاعده داریم تحت عنوان: کُلُ مَبِیعٍ تَلِفَ قَبْلَ قَبْضِهِ فَهُوَ مِنْ مَالِ بَائِعِه. یعنی چنانچه یک کالا توسط مشتری خریداری شد و پول آن هم پرداخت شد، اما به هر ترتیب این کالا توسط مشتری پیش فروشنده بماند تا وقت دیگری تحویل بگیرد، اگر در این مدت تلف بشود و از بین برود به هر دلیلی، خسارت آن از جیب فروشنده می رود و باید پول گرفته شده از مشتری را به وی پس بدهد. مثلا فرض کنید که فردی یک تلویزیون را از یک مغازه خریداری می کند و پول آن را پرداخت می کند، اما چون وسیله نقلیه در اختیار ندارد به فروشنده می گوید که فردا آن را می برم، فروشنده هم قبول می کند. حال در این بین اگر شب این جنس دزدیده بشود این پول از جیب فروشنده می رود. هرچند که روز قبل این کالا فروخته شده بود و پول آن هم پرداخت شده بود و خود مشتری هم خواسته بود که جنس در مغازه باقی بماند، اما با این حال هم خسارت بر عهده فروشنده است و باید پول را به مشتری برگرداند.
در این موضوع ما صراحتا روایت وارده از حضرت رسول صلی الله علیه و آله داریم که ایشان می فرمایند: کُلُ مَبِیعٍ تَلِفَ قَبْلَ قَبْضِهِ فَهُوَ مِنْ مَالِ بَائِعِه. هر مبیعی(همان جنس یا کالایی که فروخته می شود) که قبل از رسیدن و قبض شدن توسط مشتری تلف بشود، خسارت آن بر عهده فروشنده است. این موضوع یکی از قواعد اساسی در بیع است که باید به آن دقت داشت.
